مقاله 116 - تاریخ بیست و سه سال نبوت محمد (ص) براساس ترتیب نزول سوره های قران بخش سیزدهم

ایشان بعداز بررسی های مفصل و دقیقی که در روایات تاریخی و گزارشات مختلف یونانی و سریانی و عربی و فارسی موجود انجام داده اند درصفحه 134 چنین می نویسد : . . . . پس زمان این حمله کی بوده است ؟ . . . ( ودرادامه می نویسد) درروایات غیراسلامی اشاره ای صریح به این حمله نیست و درروایات اسلامی بیشتر حمله ابرهه به مکه را چهل سال پیش از بعثت رسول خدا و یا کوتاه مدتی قبل از آن ذکر شده یعنی حدود سالهای 570 و 571 میلادی --  هم زمان با تولد ایشان – و بیشتر مورخین اسلامی میلاد رسول خدا را روز دوشنبه دوازدهم ربیع الاول عام الفیل نوشته اند یعنی همان سالی که ابرهه با فیل یا فیل هایش به مکه حمله برد البته در تاریخ تولد حضرت رسول اختلاف نظر بسیار است هرچند در سال فیل اجماع شده ولی اقوال مختلف را چنین می شود خلاصه نمود : تولد محمد (ص) را چهل سال / پانزده سال / پنجاه و هشت روز قبل از عام الفیل و یا یکماه تا پنجاه روز / پنجاه و پنج شب / پنجاه و هشت روز/ دو ماه و شش روز/ دوسال و یل بیست و سه سال / سی یا چهل و یا هفتادسال بعد از سال فیل نوشته اند. اما خود سال فیل کی بوده ؟ دراین باره نیز روایات تاریخی بسیار متفاوت است زیرا تاریخ وقوع این حادثه رابا تاریخ قدیمیتری سنجیده اند که دربیشتر آنها جای گفتگو خیلی بیشتر از این یکی است . مثلا گفته اند که آغاز سال فیل برابر هشتم دیماه 1317 از آغاز پادشاهی بخت النصر و یا 1360 سال پس از پادشاهی بخت النصر است  (605 قبل از میلاد سال سلطنت اوست .) و یابیستم نیسان سال 789 ذوالقرنین و یا 881 / 882 سال بعد از پادشاهی اسکندر بوده – 323 قبل از میلاد به سلطنت رسید – و یا 216 سال از حجه الغدر گذشته بود– مبادی تاریخ عرب قریشی و عدنانی است که حدود 150 سال پیش از اسلام است که جنگی بود که طایفه بنی یربوع برفرستادگان پادشاه حمیری تاخته و ایشان را کشتند و پرده های کعبه راکه شاه حمیر فرستاده بود به یغما بردند که اگر این عددرا از سال 610 میلادی روز پیغمبری محمد (ص) کم کنیم می شود سال 394 میلادی  --  ابهام و تاریکی این تاریخ ها روشن است مقایسه نزدیکتر و روشن تر هم دارند و آن سلطنت انوشیروان است یعنی 531 میلادی که مبداء  قرارگرفته و از آن تاریخ به بعد حساب کرده اند ولی در آن هم اختلاف است و گفته اند که سال فیل 34 سال و 8 ماه یا 40 سال و یا 42 یا 4 سال و یا سی و نه سال از آغاز پادشاهی انوشیروان بوده است – یعنی بین 561 تا 570 میلادی -- . . . .  بنابراین عام الفیل میان سالهای 565 تا 575 میلادی میشود البته این احصاء کامل نیست و نظریات دیگری هم وجوددارند ولی میتوان گفت که مطمئن ترین نظر درمیان آنان است . . . . اما مسئله تاریخ حمله ابرهه به مکه را دیدیم که بین سالهای 565 /575 میلادی قرار گرفت معتبرترین قولها رااز مسعودی دانسته اند که آن را سال 39 پس از سلطنت انوشیروان دانسته بنابراین حمله به سال 570 یا 571 میلادی میباشد که کوتاه مدتی پس از آن ظاهرا رسول خدا (ص) متولد میشود .

نکته دیگر که این را تائید میکند وجود حبشی ها و بخصوص باقیماندگان لشکریان ابرهه در سالهای اولیه اسلام و پیش از هجرت رسول اکرم (ص) درشهرمکه است . اینان جملگی بعد از شکست غیر عادی ابرهه به اسارت مکیان درآمده و بصورت بردگانی درآمدند که کارهای سخت شهر بخصوص نگهبانی خانه ها و پاسداری کاروانهای تجارتی بیشتر برعهده شان بوده و توسط بزرگان قریش پس از هجرت محمد (ص) در مبارزه علیه پیامبر و مسلمانان از نیرویشان بهره زیادی بردند بطوری که ایشان را « هم

پیمانان سیاسی قریش » خواندند البته وجود این حبشی ها در مکه بیشتر مربوط به رابطه نزذیک عرب و حبشه است که دائما در رفت و آمد بوده اند. اما اضافه برآن ها از باقیمانده لشکریان ابرهه هنگام ظهوراسلام درمکه نشانه هایی در دست است . ازرقی میگوید باقیمانده لشکریان ابرهه که درمکه ماندند برای مردم شبانی میکردند یاکارهای دیگر انجام میدادند – نگاه اخبار مکه جلد 1 ص 97  ابوالولید محمد ازرقی چاپ دارالاندلس بیروت 1969 --  صاحب اغانی نیز میگوید که عبدالله بن ربیعه بردگانی داشت حبشی که کارهایی سخت انجام میدادند و  یا مثلا قباث کنانی که پیرمردی کهنسال بود برای عبدالملک مروان شرح میدهد که پدرش جای پای فیل رادرکودکی به او نموده بود --- نگاه الاغانی نوشته ابوالفرج اصفهانی چاپ لیدن جلد 1 ص 32 و نیز ببینیید تفسیر ابوالفتوح رازی جلد 10 ص364 و نیز النهایه فی غریب الحدیث و الاثر نوشته ابت اثیر جلد2 ص 16 چاپ مصر 1963 – شهادت صریح تر نیز وجوددارد و آن از عایشه دخت ابوبکر است که حدود سی و یک یا دوسال بعد از حادثه فیل به دنیا آمده  بود ( یعنی حدود 601 /600 میلادی ) او میگوید من خود راهنمای ابرهه ( قائد) و مهتر فیل اورا ( سلئیس) را دیدم که هردو کور بودند و برسر راه نشسته ازمردم غذا گدایی می کردند – نگاه کنید اخبارمکه صفحه 149 تا 154 و نیز تفسیر الکشاف زمخشری جلد 4 ص 233 – و به نظر میرسد مهتر ابرهه همان انیس نامی است که میانجی شد تا ابرهه عبدالمطلب رابرای ملاقات بپذیرد ونکته ای که از این شهادت عایشه بدست میاید معلوم میشود وی در مدینه زمانی که به همسری محمد (ص) در میاید برخلاف گفته مورخین و اکثر مفسران قران باید بین بیست و بیست و چهار سال داشته باشد و نه سنی که زیر ده سال !! منتشر کرده اند و به وسیله این انتشار دروغ برعلیه اسلام و پیغمبراسلام هجمه وسیعی در طول سالهای گذشته بوسیله مغرضان ایجاد نموده اند و ما این موضوع را به تفصیل در بخش همسران پیامبر اسلام مورد بررسی قرار خواهیم داد.

به هر صورت حادثه ای بوده نزدیک به ذهن ها که در سوره فیل در مکه با خطاب : آیا ندیدی ؟  نازل گردیدو مردمان خصوصا افراد سن دار حادث را بخوبی بخاطر داشتند و برخی شاهد دسته دوم آن محسوب میشدند والا طبیعی است غیر این بود مورد رد و اعتراض و اشکال قرارمی گرفت . طه حسین در کتاب « الوعدالحق» داستان درخور توجهی را نقل میکند: سحیم ابن سهیل از قبیله خثعم پس از حادثه فیل به شتری درراه برمیخورد که کجاوه ایی بررویش نهاده اند و افسارش را یک حبشی می کشد مردعرب آن حبشی رابه بردگی گرفته و شترش را هم صاحب می گردد و وقتی در خیمه اش را می گشاید اعرابی درون آن کجاوه دخترکی حبشی و زیبا یافت و پس از تحقیق دانست او خواهرزاده ابرهه است و همین دختر مادر بلال موذن میشود. اضافه برآن روایتی است که ابن اثیر در النهایه نقل نموده که در آن  یکسوم برادر اشرم حبشی سلاحی برای پیغمبراسلام هدیه آورد که در آن تیر ناتراشیده ای بود – همانجا جلد 4 ص 256 –

اما نکته ای که اینجا باید گفته شود واقعیت حادثه است امروز به روشنی می توان گفت که این حادثه واقعیتی تاریخی است و چنان که برخی از فرنگی ها میگویند داستان عامیانه ای نیست که به دلخواه به شخصیتی مشهور نسبت داده شده باشد ابرهه حبشی درهمان سال و زمانها دراین حدود میزیسته وآن کارها ازاوسرزده بود که دیدیم شهر مکه نیزدرآن هنگام چنان که می دانیم مرکز مذهبی و دینی مردم عرب و مورد توجه همه اقوام و قبایل عرب بود. سیاست روم در تحریک مردم علیه امپراتوری ایرا روشن و زیاده طلبیهاو کامجویی های ابرهه و جسارت هایش زبانزد تاریخ و روایات اسلامی هم جزئیاتش را که قابل تطبیق با وضع زمانه و مکان است بیان میکنند البته روایات و اخبار قدری با افسانه مخلوط شده و هاله ای از افسانه گردحادثه تنیده شده ولی این ابهام و نارسایی ها آن قدرزیاد نیست که اصل حادثه راتغییر شکل داده باشد و علت پیدایش بعضی ازافسانه ها هم روشن است حمله عظیم و سریع و ناگهانی بود و مردم مکه سخت به وحشت افتادند آنان سنگدلی و خشونت ابرهه را نسبت به مردم یمن شنیده بودند و از استبداد و خودکامگی او آگاهی داشتند میدانستند که ابرهه چگونه برمردم یمن سخت گرفته و ایشان را به بیگاری کشیده و زنانشان را تصاحب نموده و اموال ایشان را به یغما برده مردم رااستثمار و کشوررااستعمار کرده است . ازقدرت نظامی او بی اطلاع نیز نبودند و نفیل و ذونفر راهم از اسیران لشکراو رودررو میدیدند( ابن نفیل ازبزرگان خثعم بود – نفیل بن حبیب خثعمی – با ده هزار نفر برسر راه مکه راه برایشان بست درجنگ مغلوبه شد و به اسارت ابرهه درآمد و ذونفر نیز که ازبزرگان یمنی بود و ازدوستان قدیمی عبدالمطلب نیای پیغمبراسلام بود درجنگ حبشیان به سردمداری ابرهه باتعدادی از بزرگان لشکری و کشوری یمن به اسارت درآمده بود ) در واقع این آوازه و شهرت ابرهه انحصار به روزگار خودش نداشت و وقتی هم که رفت و مرد یادش همانند سایرحکام نبود که زود ازخاطره ها برود بلکه بر سینه ها سنگینی میکرد و بر ضمیر و یاد مردم یمن و مکه اثری عمیق و دردناک برجای گذاشت و گرد نام او هاله ای از اسطوره و افسانه و رعب و خشونت گرفت مثل اینکه این راهم کافی ندانسته بسیاری از شخصیت های جاهلی راابرهه نامیدند و به ملوک و تبایعه سرزمین سباء و حمیر پیوند زدند مردم مکه نیز ازتاثیر این یاد و خاطره برکنارنماندند.

شدت حادثه بقدری بود که مدتی مردم راگیج کرد ولی طوفان که گذشت رعب و وحشت هنوز از بین قرون بخوبی و وضوح دیده میشود روایات و اخبار فراوان از تاثیرات عمیق روحی این واقعه خبرمیدهد علت اساسی دیگری که باعث شد این واقعه دراذهان بماند تقارن آن با میلاد پیامبراسلام بوده است ازاین جاحمله ابرهه به تاریخ اسلام گره خورد و دریاد همه ماند دردل اخبار ازسینه بسینه نقل شد و در متون تاریخی از نسلی به نسل دیگررفت. گذشته از آن زمان آن هم چندان دور نبود تا یکسره ازیادها برود حادثه بازگو شد لکن با گذشت زمان براثر وحشت و ترس اولیه داستان کمی رنگ افسانه گرفته و بخصوص با تولد محمد (ص) و تقارن آن جنبه مذهبی و دینی هم یافت والا اصل حادثه تا آن حد روشن است که که احتیاجی به ثبوت واقعیت ندارد. قران مجید حادثه رااشاره میکند و اخبار و روایات جزئیاتی قابل قبول باز میگوید امااگر آن چه را که درآن روزگار به نظر لازم میامد و افزایش آن به رونق داستان می افزوده کنار بزنیم محتوای داستان واقعیتی تاریخی میماند نگفته نگذاریم که این واقعیت تاریخی همچنان بیانگر اثر معجزه آسای حادثه و معجزه ای شکننده و نجات دهنده باقی میماند این معجزه بازگشت ناگهانی ابرهه از نیمه راه مکه بود مکه باهمه گرانقدریش باهمه مفاخر و عظمتش بیدفاع و بی دغده در جنگ با ابرهه بود . مرکز دینی عرب می رفت که خود رابه ابرهه بسپارد وبجای آن کلیسای قلیس در یمن سربه آسمان کشد و آئین مسیحیت منحرف پولسی --  کاتولیک – رم قدرت خود را به رخ اعراب و جزیره العرب بکشاند اما ناگهان معجزه ای بوقوع پیوسته و ابرهه به رسیدن طائری جای خالی نماید و صبح دمی از لشکر شصت هزارنفری اواثری نماند. این بازگشت ناگهانی از مکه در قریش و تاریخ اسلام و عرب تاثیری عمیق برجای نهاد و اعتقاد قریش به رب البیت فزونی یلفت و عرب نیز برای قریش به عنوان نگهبان کعبه احترامی بیش از دیگران قایل شدند. این بازگشت پیروزی مکه و معنویت آن شمرده شد همچنان که در قران مجید نیز اشارت رفت . . . . ادامه دارد.