مقاله 109 - تاریخ بیست و سه سال نبوت محمد (ص) براساس ترتیب نزول سوره های قرآن - بخش دهم

قطع وحی بر محمد(ص)  --   ازمتن دو سوره الضحی و  النشراج --  سوره های 11 و 12  --  چنین میتوان فهمید که بعد از نزول ده سوره فوق که حدودا در سال اول بعثت همگی نازل گردیدند ادامه نزول وحی مدتی متوقف شد و دیگر سخنی از عالم غیب برمحمد (ص) نمی رسید در وهله اول شخص محمد بشدت از این قطع رابطه ناراحت بود و دلیل آن رانمی دانست مومنان اولیه اندک محمد (ص) نیز نگران و ناراحت بودند در خود پیغمبراسلام نیز روی القاء مخالفین و منکرین نبوتش ( که اینک بسیار شادمان بودند) و محمد را جن زده و خیالاتی معرفی میکردند و این طور شایع میکردند که محمد هر آنچه میشنود وهم و گمانی بیش نبوده با قطع وحی گفتند پروردگارت برتو غضب کرده و تو را رها کرده است قلب محمد از چنین سخنانی سخت بدرد آمده فشرده میشد و این قطع وحی را شاید دلیلی بر بی اصل بودن ادعایش می پنداشت طرفداران او نیز دربرابر این سخنان سکوت کامل نموده سرخورده و منفعل و سرگردان مانده بودند . روایات در ایام قطع وحی متشتت و مختلف است و از دوازده روز تا بیش از یکماه گفته اند مسلم این است با توجه به تعداد آیات ده سوره قبل و ابتدای شروع وحی میان زمان وحی دو سوره که از چند روز تا چند هفته را شامل می شد مدت قطع وحی خیلی بیشتر از طولانی ترین مدت بوده است و شاید بتوان پنجاه یا شصت روز را پذیرفت . ازمتن آیات سوره یازدهم --  الضحی – پیداست که پیامبر اسلام دراین مدت باپروردگار خویش سخت به راز و نیاز می پرداخت که ای خالق من که مرا به پیغمبری مامورم کردی برای چه ترکم کردی و مرا کناری زدی ؟ و قطع رابطه ام کردی ! مگر برمن غضب کرده ای که چنین کرده ای ؟  و . .. . . که پس از مدتی که از وحی خبری نیود ناگهان عامل وحی براو نازل شد و چنین گفت :

# به شهادت زمان پس از ابتدای روز( که نباید تصور گردد همیشه روز است)1 وبهمان دلیل که شب چون فرا رسد ( مدتی ادامه میابد)2 پرورنده تو نه تو را رها کرده و نه برتوخشم گرفته 3 ( یعنی همانطور که همیشه روز نیست ولی کسی که خبر از آمدن شب نداردتصور می کند همیشه روز خواهد بود همینطور نباید همیشه به تو وحی شود و روی مصالحی که پروردگارت میداندو لازم باشد برتو وحی نماید و تونباید از قطع وحی تصورات باطل کنی بلکه صبور باشی تا از پس هر تاریکی که برایت پیش میاید روشنی برایت خواهد بود ) و هر آینه برای تو آینده بهتر از گذشته خواهد بود 4 و پروردگارت بقدری به تو بخشش ها خواهد کرد که خشنود شوی 5 آیا تورا یتیم نیافت و مکانت داد؟ 6 و تورا گمراه دید و راهنمایی ات کرد 7 و محتاج ات دید و توانگرت نمود ؟8 پس تو نیز نباید به یتیم درشتی کنی 10 و فقیررا مبادا از خود برانی 11و همیشه نعمت های پرورنده ات رابیاد آور12 #

از آیات بالا پیداست پیغمبراسلام که یتیم بزرگ شده بود در جوانی خود را از داشتن یک آینده خوب محروم میدید تا آنکه در سن 25 سالگی خدیجه که زنی مرفه و ثروتمند بود ابتدا برای امر تجارت خویش محمد را که فردی امین و درستکار بود برای پیشکاری در سوداگری تجاریش قرارداد و پس از مدتی کوتاه وقتی شیفته وجنات و انسانیت و درستکاری محمد می گردد خواهان همسری وی می شود و به این ترتیب الله تعالی محمد را از ناامیدی و محرومیت بیرون میاورد و زمینه آینده عالی و درخشانی را فراهم میسازد و با توجه به آیات 47 سوره عنکبوت و 50 شوری اعلام شده محمد (ص) قبل از اینکه توسط وحی الله هدایت شود نه می دانست کفر چیست و نه از ایمان مطلع بود و نه خط و سواد داشت و نه از کتب آسمانی کوچکترین خبری داشت و تا سن چهل سالگی خبری از پیغمبریش نبود و مردی بود که در کارهای مذهبی مردم محیط شراکت و همرایی نداشت و مخالفتی هم با آنان ابراز نمی کرد و فکر و کاری غیر از زندگی با زن و فرزندانش نداشت که ناگهان مورد وحی الله قرار گرفت و ناچار دست از زندگی و آرامشی که داشت برداشته و با هرزحمتی که بود پیغام های الله رابه مردم یرساند. بانزول سوره فوق پیامبراسلام و مسلمانان بسیار خوشحال شدند و از آیات سوره بعد --  انشراح – معلوم است که در این مدت قطع وحی هم محمد و هم مسلمانان اولیه کمتر به تبلیغ دین به دیگران پرداختند و به دلیل سرزنش و تمسخر و تبلیغات مخالفین کمتر به تماس با ایشان مبادرت میکردند و سستی نشان داده بودند لذا الله تعالی هم فرستاده اش را به تبلیغات گسترده فراخواند .

سودمندی قطع موقتی وحی برمحمد (ص) ---   قطع موقتی وحی بر پیغمبراسلام از چند نظر سودمند و با اهمیت است نخست اینکه این فایده را داشت که معلوم کرد محمد یقینا پیغمبری از جانب الله تعالی است و سوره های قرآن ساخته فکر و نظر محمد نیست وگرنه در مدت زمان قطع وحی چیزی از خود می ساخت و دچار این همه فشار برخود و طرفدارانش و بدگویی ها و بد گمانی ها نمی شد. و این موضوع خصوصا الان که دشمنان ریز و درشت نبوت محمد که متن قرآن را ساخته ذهن انسانی محمد انتشار می دهند بخوبی بر هر فرد غیر مغرض اثبات حقیقت فوق است . و قطع وحی برمحمد از آن روی است تاهم بر طرفداران نبوت محمد و هم بر مخالفین ثابت کند او ماموری بیش از سوی الله نبوده و اختیار مطالبی که بر وی نازل میشده بدست او نیست. دوم اینکه با قطع موقتی وحی که مخالفین بنای بدگویی از محمد را گذاشته و به شکل بیسابقه ای او را مورد حملات خود قراردادند و او را دروغگو و منحرف و جن زده معرفی و تبلیغ نمودند بیش از پیش زمینه شهرت و آوازه محمد را فراهم ساختند.

نزول سوره دوازدهم سوره انشراح برمحمد (ص) --   انشراح به معنای باز شدن یا باز کردن سینه از گرانباری و تنگی است و کنایه از یرداشتن سنگینی و غم از فرد و دراینجا منظور برطرف شدن غم و غصه شخص محمد (ص) از قطع وحی است .

همانطور که گفتیم پس از مدت کمی بعد نزول سوره یازدهم الضحی که دوباره وحی بر پیغمبر اسلام شروع شد زمان کوتاهی نمی گذرد که که سوره انشراح برمحمد (ص) نازل گردید و در آن متذکر شده که حال که دیدی بوسیله تجدید وحی دل تنگی ات برطرف شد و آن بارسنگین که در اثر قطع وحی برایت بر پشتت حس میکردی توسط الله برداشته شد یقین بدان اگر درراه ابلاغ رسالت دچار سختی هایی بشوی موقتی است و چنین سختی هایی باعث می شود کارت آسان تر شود پس در تبلیغ رسالت سستی نکن و اگر از کار پر زحمت تبلیغ راحت شدی خود رابه رنج دیگری در این راه مشغول کن .

(همانطور که در متن آیه دیده می شود دلتنگی پیامبراسلام از قطع وحی و احساس سنگینی که از قطع وحی حس میکرد و نمی دانست به تبلیغ رسالت خود ادامه دهد یا زمان پیامبریش به پایان رسیده بانزول این سوره از بلاتکلیفی درآمده و به ادامه وظیفه اش می پردازد و مخالفین او که بواسطه فوق بهانه ای بر علیه محمد یافته بودند با بد گویی هایی که نمودند ( برخلاف خواسته شان ) نام محمد را  بیش از پیش بردهان ها انداخته  و بدین ترتیب آوازه محمد در سراسر جزیره العرب بلند  شده منتشر گردید. – ادامه آیه .. و بسوی پرورنده ات بیشتر مایل شو ( یعنی خودت را بیشتر به الله سپار و براو توکل کن ) . . . . ادامه دارد .