مقاله 97 – دگراندیشان دینی / روشنفکران دینی / اصلاح طلبان دینی یا قرانیان ؟ کدام ؟ بخش چهارم

درفهم تعالیم و تربیتهای عالیه قرآن باید از تفسیر به رای پرهیز نمود.

تمام اختلافاتی که درطول چندین سال بعد از ظهوراسلام بوجود آمده اند بواسطه تفسیر به رای هایی است که افراد مختلف برآیات قرآن تحمیل کرده اند . برای آنکه از از خطرات افتادن به مهلکه تفسیر به رای در امان باشیم اول باید بدانیم تفسیر به رای چیست و در پاسخ بایدگفت تفسیر به رای یعنی هرگونه توضیحی از متن قرآن که براساس قواعد صد در صد صحیح ومستدل نباشد و روی خیال و گمان مفسر یا روایاتی که با قرآن و یا سنت موافق نیست و بصورت قطعی میان مسلمانان منتشر و ترویج گردد و چنین مفسرینی نخواسته اند بپذیرند که هرگز نه شخص پیامبر اسلام و نه هیچ یک از صحابه و امامان حقیقی در اسلام هیچ آیه ای را به خیال و تصور و گمان خود یا راویان مختلف گو تفسیر نکرده اند و تقریبا اکثر مفسران قرآن روی سطحی بینی و یک جانبه نگری و بدون توجه به جوانب مختلف مبادرت به چنین کاری نموده اند.

قواعد صحیح تفسیر قرآن چیست؟ شادروان دکتر صادق تقوی قرآن پژوه و اسلام شناس معاصر کشورمان که در طول بیش از پنجاه سال دوران پژوهش و تحقیقات مفصل برای بدست آوردن ضوابطی دقیق برای درک و فهم حقایق اسلام و نیز راه برطرف نمودن اختلافات و تنازعات مختلفی که گریبان تمام مسسلمین جهان را گرفته و سبب تیره روزی های مختلف در تاریخ اسلام برای پیروان آن شده است مراعات چهارده قاعده را بهترین راه برای بدست آوردن صحیح ترین تفسیر قرآن و در نتیجه بهترین و عملی ترین طریق رفع اختلافات مسلمین می داند که بدان خواهیم پرداخت .

بدیهی است علمای دینی کشورهای اسلامی می بایست ضوابطی را برای جامعه ی اهل منبر و وعظ دیگر مبلغان دینی تعیین نمایند تامعارف حقیقی دین اسلام خالی از هرگونه موهومات و خرافه ها یی شوندکه اصالتی ندارند و متاسفانه میان مسلمین رایج اند و از آن جایی که لازم است روسای حکومتی کشورهای اسلامی که علاقمند به این مهم اند گام اول را بردارند لذا باید شورایی از تمام علمای مذاهب اسلامی توسط ایشان تعیین و گردهم آمده واین شورا یگانه مرجع بدست آوردن چنان ضوابطی بوده به این صورت که محققان فوق درتفسیر قرآن باتعهد به اینکه تقوای الهی را که در آیات 70 و 71 از سوره ی احزاب بیان شده است را در مشورت های خود بکار بندند و از آن عدول نکنند و اول کاری که این شورا باید انجام دهد این است که ضوابطی را معلوم کند برای شناخت تفسیر به رای ها و برداشت های مختلف غیرقانونی از تفسیر قانونی و صددرصد صحیح که لازمه آن شناخت متشابهات قرآن و محکمات آن است همچنین شناخت درست تمام سوگندهای موجود در قرآن و نیز ناسخ و منسوخ های قرآن و فلسفه وجودی شان و جدا نمودن مجملات قرآن از مطالب غیر مجمل تا قرآن بتواند ترازوی هدایتی برای شناخت هر نوع انحرافات عقیدتی و اختلافات مذهبی  ناشی از فتاوی باشد. وبه نظر ما چهارده قاعده ی شادروان دکترصادق تقوی می تواند درچنین شورایی مطرح شده بکار بسته شود. وچون تمام امامان بزرگ اسلامی شیعه و سنی فرموده اند روایاتی را از ایشان باید پذیرفت که موافق قرآن و سنت رسول الله باشد کار شورای فوق برای رفع اختلافات بسیار آسان می گردد و این فرمایش بزرگان فوق نقطه قوت عملی و شدنی چنین کار بزرگی است تا تمام علمای مذاهب مختلف اسلامی را دریک چنین شورایی برای حل و رفع اختلاف جمع کرد و درمتن قرآن مجید نیز تشکیل چنین شورایی پیشبینی شده است که می توان از آیه مربوط به اطاعت از اولی الامر که در آن گفته شده مرجع منحصر بفرد رفع هرنوع تنازع بین مسلمانان قرآن و سنت پیامبراسلام(ص) است یعنی همان اطاعت از الله و رسولش به شرطی که چنین علمایی ایمان حقیقی به الله و آخرت داشته باشند که می توان از طریق این دو مرجع منحصربفرد تمام اختلافات خودرابرطرف کنند علاوه براین آیه حضرت علی (ع) درنهج البلاغه راهنمایی های روشنی کرده که به آسانی از روی آن شورا می تواند درچارچوب گفته شده هراختلافی را میان مسلمانان برطرف کند بشرطی که شوراروایات جعلی را که خلاف رفع اختلاف است از روایات غیرجعلی از طریق قوانین علم درایه و نه از طریق رجال جدا کند .

یک تذکر مهم درباره تقوای اسلامی آیات 70 و 71 سوره احزاب – همانطور که بارها درمقالات خود آورده ایم آیات فوق که در آن توضیحی است برای شناخت دقیق تقوا که در کتب لغت آن را  مخافه الله و طاعته  معناکرده است مخافه الله درفرمان اتقواالله  نهفته است که معنایش این است: از الله یترسید و طاعته در فرمان اطیعواالله و اطیعواالرسول نهفته است که منظور از اطاعت قرآن و سنت است و در آیه مذکور قول سدید بعد از اتقواالله آمده و قبل از اطاعت قرآن و سنت  تا بدانیم قرآن و سنتی مورد اطاعت باید باشد که تفسیر قرآنش ازطریق قول سدید بعد مخافه الله بدست آمده و سنت پیغمبر نیز با قول سدید شناخته می شود و مراعات قول سدید است که اهل شورای مذکور راوادار می کند تاهرروایت اختلاف انداز و موهوم را به عنوان تایید رجال مورد اعتماد و یاعقاید رایجه سنتی فرقه ها و مذاهب برقران تحمیل نکنند و درباره سنت پیغمبراسلام(ص) که بیشتر تصور این است که سیره پیغمبر یاروایات و احادیث وارده است به این تذکر نهج البلاغه که آن را سنت جامعه و غیرمفرقه  معرفی گردیده و منحصرا در بیان مجملات قرآن است توجه شود ---  سنت پیغمبر اسلام (ص) به سه بخش سنت مکتوبه و سنت معلومه و سنت معروفه تقسیم می گردد که در مقالات آینده با عنوان  { سنت و آن چه که مسلمانان اعم از شیعه  یا سنی در باره آن باید بدانند} خواهد آمد.. ... ادامه دارد.